Dwa nazwiska Hiszpana

Jeśli myślicie, że użeranie się z polską biurokracją jest drogą przez mękę, pomyślcie, że niektórzy muszą użerać się z biurokracjami dwóch krajów.

Prawo administracyjne Hiszpanii stanowi, że każdy obywatel musi mieć dwa nazwiska. Musi i już. Nazwisko tworzone jest zgodnie z regułą pierwsze nazwisko ojca i pierwsze nazwisko matki, w dowolnej wybranej przez nich kolejności (zwyczajowo jako pierwsze nadaje się ojca). Jeśli rodzice nie mogą dojść w tej kwestii do porozumienia, nazwiska ustawiane są w kolejności alfabetycznej.

Nazwiska się nie zmienia. Np. biorąc ślub. Dawno dawno temu, gdy mój prawie mąż poszedł do ambasady załatwiać papiery w związku ze zbliżającym się TYM DNIEM, pani na wstępie uprzedziła go "Pana narzeczonej to się nie spodoba, ale proszę jej wytłumaczyć, żeby nie zmieniała nazwiska". Wiadomość nie tyle mi się nie spodobała, ile wkurzyła, oburzyła, strzeliłam focha i obraziłam się na całą głupią hiszpańską administrację. No bo jak to tak nie zmieniać? Ale to było kiedyś, dziś uważam hiszpański system za zdecydowanie rozsądniejszy.

Ja chciałam zmienić, a tymczasem Hiszpanka wychodząca za mąż za obcokrajowca musi się zmierzyć z kulturą jego kraju oraz - co gorsza - z jego świętym oburzeniem, że jak to żona jego nazwiska nie przyjmie. Bo Hiszpanka raz nie może zmienić nazwiska, dwa po prostu nie chce. Nie rozumie, czemu miałaby to robić, to w końcu jej nazwisko, to przecież ONA.

Dlaczego radzono mi nie zmieniać? Ponieważ dwie osoby o takim samym nazwisku hiszpański urzędnik uznaje za rodzeństwo. Bo w Hiszpanii tylko rodzeństwo ma takie samo nazwisko. Jeśli mimo racjonalnych przesłanek uparłabym się i przyjęła nazwisko męża, załatwiając cokolwiek w Hiszpanii musiałabym dołączać setki tysięcy dokumentów i wyjaśnień, że tak naprawdę jestem jego żoną, a nie młodszą siostrą. I nie, nie wymyślam sobie tego. Przed zmianą nazwiska ostrzegała mnie KAŻDA osoba, z którą przed ślubem miałam coś biurokratycznie wspólnego - od pań z hiszpańskiej ambasady, przez tłumacza, po urzędniczki w polskim USC.

Drugim mocnym odstraszaczem zmiany była kwestia nazwisk potencjalnego potomstwa. Jeśli ja i mąż mielibyśmy to samo nazwisko, to w Hiszpanii - zgodnie z regułą pierwsze od taty i pierwsze od mamy - nasze dzieci nazywałyby się po prostu Gonzales Gonzales*. O ile tam nikogo to nie dziwi, dla mnie była to rzecz nie do przełknięcia.

Historia z nazwiskami naszych dzieci to osobny cyrk na kółkach. Bo hiszpańskie dwa nazwiska sprawiają kłopoty. Nie w Hiszpanii oczywiście, ale w Polsce. W Polsce owe dwa nazwiska traktowane są jako jedno podwójne nazwisko, nierozdzielne. Wydawać by się mogło, że to to samo, ale ta subtelna różnica kosztowała nas sporo nerwów, czasu i €, kiedy przyszło do odkręcania absurdu. Biurokracja wszakże nie ceni się nisko. Załatwiając przedślubną papierkologię w polskim USC musieliśmy określić, jakie nazwisko będą nosić nasze przyszłe dzieci. Jednocześnie pani wszechmocna urzędniczka kategorycznie oświadczyła, że nie możemy wskazać wersji hiszpańskiej. Miało być albo nazwisko mamy, albo taty, albo łączone - ALE - łączone musiało się składać z pełnego nazwiska ojca, czyli de facto jego dwóch. Dodając do tego jeszcze moje mamy śmiech na sali. I nijak nie mogłam jej wytłumaczyć, że to bzdura. Pozostawiała nam jedynie nadzieję na administracyjną zmianę nazwisk już po narodzinach dzieci.

Żeby było weselej i jeszcze bardziej absurdalnie, małym Polakom urodzonym w Polsce nadaje się nazwisko wg zgłoszonego w akcie ślubu, natomiast urodzonym zagranicą nadawane jest zgodnie z zagranicznym aktem urodzenia. Hiszpania natomiast ma zagraniczne akty urodzenia w poważaniu i nadaje nazwisko zawsze zgodnie z regułą opisaną na początku. W związku z tym moja córka urodzona w Polsce miała inne nazwisko w paszporcie polskim, a inne w paszporcie hiszpańskim. Oba legalne. Wymarzona sytuacja, żeby w mafii pracować. Na dodatek dla państwa polskiego miała też inne nazwisko niż jej młodszy brat, który - urodzony już w Hiszpanii - w obu paszportach miał wersję hiszpańską.

Ale ale, polskie nazwisko również sprawia kłopoty. Hiszpańskie prawo na szczęście zezwala na stosowanie odmiany nazwisk ze względu na płeć zgodnie z zasadami kraju pochodzenia rodzica (czyli nasze -ski/-ska). Kłopot polega na tym, że każdy hiszpański urzędnik wpisze nazwiska odruchowo. Stąd mój syn miał nagminnie wpisywaną końcówkę -ska. Poza aktem urodzenia i paszportem, w każdym (!) dokumencie, jaki otrzymaliśmy, występował ten błąd. Wyobrażacie sobie wracać do KAŻDEGO urzędu z powodu jednej i tej samej literki w nazwisku?

Polskie nazwisko sprawia również kłopot hiszpańskim programom komputerowym, które nie rozpoznają moich dzieci jako rodzeństwa, bo przecież mają INNE NAZWISKA (-ska/-ski).




* Nie, nie mają na nazwisko Gonzales. Myślicie, że płakałabym, bo nie mogę się nazywać Gonzales?! Z całym szacunkiem dla Gonzalesów oczywiście ;-)